Η περιοχή της Νεβρόπολης βρίσκεται 25χλμ. δυτικά της Καρδίτσας και είναι πάνω στην αρχαία διάβαση που ένωνε τη Θεσσαλία με τον ορεινό όγκο της Πίνδου και την Ήπειρο. Οι τελευταίοι αιώνες της τουρκοκρατίας βρίσκουν την περιοχή σε οικονομική και κοινωνική άνθηση. Κτίζονται και επισκευάζονται μοναστήρια, γεφύρια, δρόμοι κ.α. Από την απελευθέρωση του 1881 μέχρι το 1940, οι οικισμοί αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς. Το ωραίο αυτό οροπέδιο, διέσχιζε ο ποταμός Μέγδοβας ή αλλιώς Ταυρωπός που κατευθύνονταν προς το νότο. Πέριξ του ποταμού, υπήρχαν κτήματα και απέραντα βοσκοτόπια όπου οι κάτοικοι καλλιεργούσαν και σταύλιζαν τα ζώα τους. Η πεδιάδα ήταν μάλιστα τόσο εύφορη ώστε οι άνθρωποι είχαν αφθονία και έβγαζαν με αυτάρκεια τη χρονιά τους και συντηρούσαν τις οικογένειές τους. Το 1955 όμως, μπήκε σε λειτουργία το όραμα του Νικολάου Πλαστήρα για την κατασκευή ενός φράγματος στην περιοχή «Κακαβάκια» με σκοπό της δημιουργία μιας τεχνητής λίμνης που θα άρδευε τον κάμπο της Θεσσαλίας. Οι απαλλοτριώσεις που έγιναν στα κτήματα των αγροτών, είχαν σαν αποτέλεσμα τον ξεσηκωμό των κατοίκων και τις κινητοποιήσεις κυρίως στην περιοχή «Άσπρα Λιθάρια», με σκοπό την ακύρωση του έργου. Αυτές δεν καρποφόρησαν και με τις αποζημιώσεις που δόθηκαν για να κατευνάσουν τον κόσμο, το έργο ολοκληρώθηκε. Έτσι, το 1959 (χρονιά που ολοκληρώθηκαν τα έργα στο φράγμα), η Νεβρόπολη, από μια εύφορη κοιλάδα, μετατράπηκε σε μια πανέμορφη τεχνητή λίμνη η οποία «αγκαλιάζεται» από τα ψηλά και κατάφυτα βουνά των Αγράφων. Η ανθρώπινη επέμβαση, κατάφερε να συνδυάσει με μοναδικό τρόπο τη γη, το νερό, τη φύση και να μας δώσει ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς. Όλο αυτό βέβαια είχε και τον αρνητικό αντίκτυπο στους κατοίκους των κοινοτήτων. Οι μαζικές απαλλοτριώσεις των χωραφιών τους, σε συνδυασμό με την απώλεια των βοσκοτόπων, είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια δουλειάς και σοδειάς για τα νοικοκυριά. Αυτός ήταν και ένας από τους πρώτους λόγους της μετανάστευσης των κατοίκων (εσωτερική ή εξωτερική) κάτι το οποίο στις επόμενες δεκαετίες έφερε τη δημογραφική συρρίκνωση και την οικονομική παρακμή στην περιοχή. Τη φθίνουσα αυτή πορεία ανέκοψε εν μέρει, η εισαγωγή του τουρισμού που τα τελευταία χρόνια τείνει να γίνει και η αποκλειστική ενασχόληση του ντόπιου πληθυσμού.
ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΑ “ΑΣΠΡΑ ΛΙΘΑΡΙΑ” ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΣΚΕΠΑΖΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ / ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΝΩΛΗ
Ένα άλλο γεγονός που επιτάχυνε τη φυγή των πολιτών, ήταν και η τραγωδία που συνέβη στις 5 Δεκεμβρίου του 1959, κατά την οποία πνίγηκαν 20 άνθρωποι. Το μεγαλόπνοο έργο του φράγματος, έκλεινε μόλις λίγους μήνες ζωής, όμως τα νερά είχαν κόψει όλες τις οδικές διασυνδέσεις και η επικοινωνία μεταξύ της δυτικής και ανατολικής περιοχής της Νεβρόπολης πραγματοποιούνταν με βάρκες. Παραμονή του Αγίου Νικολάου, είκοσι άτομα, εργάτες οι περισσότεροι και με πράγματα για τις οικογένειές τους φορτωμένοι, ήθελαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και στους δικούς τους ανθρώπους. Έτσι παρά τις άσχημες (λόγω χειμώνα) καιρικές συνθήκες, αποφάσισαν να ξεκινήσουν από την περιοχή «Τσαρδάκι» για να φτάσουν απέναντι, εκεί όπου βρίσκεται τώρα ο Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου. Η βάρκα στην οποία επέβαιναν δεν άντεξε στη μανία του αέρα και ανατράπηκε με αποτέλεσμα οι 20 αυτοί κάτοικοι της περιοχής, να βρουν τραγικό θάνατο. Από τους πνιγέντες, οι 17 ήταν από το Νεοχώρι ένας από το Μορφοβούνι και 2 από την Καρίτσα. Το ατύχημα αυτό έμελλε να είναι καθοριστικό στην ιστορική εξέλιξη της περιοχής και ειδικότερα του Νεοχωρίου. Παραδόσεις, ήθη και έθιμα έπαψαν να πραγματοποιούνται και το μεταναστευτικό ρεύμα που ήδη είχε ξεκινήσει επιταχύνθηκε, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί ο πληθυσμός της περιοχής.
Σήμερα, η περιοχή εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τον τουρισμό. Η Νεβρόπολη που πρωταγωνίστησε στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, εξελίχθηκε σε τουριστικό προορισμό και τις τελευταίες δεκαετίες επιβιώνει κατά βάση μέσω αυτού. Ο παραγωγικός πρωτογενής τομέας έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και η τουριστική ανάπτυξη έχει προκαλέσει έναν κορεσμό στην περιοχή που απαιτεί μεγάλη προσοχή. Οι γαστρονομικές επιλογές είναι πολλές και ποικίλες για όλες τις προτιμήσεις. Επίσης υπάρχουν αρκετά παραδοσιακά καφενεία όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν διάφορα ροφήματα και παραδοσιακά γλυκίσματα. Τα ντόπια κρασιά, η τοπική κουζίνα με τα νόστιμα κρέατα, οι παραδοσιακές πίτες (μπατζίνα, πλαστός κ.α.)είναι μερικά από αυτά. Ο επισκέπτης έχει ακόμα την ευκαιρία να αγοράσει δημιουργήματα λαϊκής τέχνης (ξυλόγλυπτα, μάλλινα) αλλά και γλυκά του κουταλιού, πλιγούρι, μέλι κ.α.
Η περιοχή επίσης, προσφέρεται για δραστηριότητες όπως ορειβασία, ψάρεμα, περίπατο στο δάσος, κολύμπι και κυνήγι. Ακόμη, υπάρχει η δυνατότητα του εναλλακτικού τουρισμού και του αθλητισμού με δραστηριότητες όπως ιππασία, ποδηλασία, πτήσεις με ανεμόπτερο κ.α. Δε λείπει βέβαια και το χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή Καραμανώλη, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να κάνει χειμερινά σπορ. Πολλές επιλογές έχουν και οι λάτρεις της ορειβασίας καθώς οι γύρω κορυφές (Βουτσικάκι, Καζάρμα, Τέμπλα κ.α.) αποτελούν μόνιμη πρόκληση για ανάβαση.Για τους πιο απαιτητικούς υπάρχουν και δυο σπήλαια (Γάκη, Καϊμακιά) όπου θα δουν σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής καθώς κάθε κοινότητα έχει τα δικά της ήθη και έθιμα που στη σύγχρονη εποχή αναβιώνουν μέσα από τις προσπάθειες των τοπικών συλλόγων. Παραδοσιακά πανηγύρια, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αθλητικά δρώμενα είναι μερικά από αυτά. Μια επίσκεψη για πανοραμικές φωτογραφίες αξίζει κανείς να κάνει στο παρατηρητήριο το οποίο είναι στη θέση «Ζυγογιαννέϊκα». Για μια αναζωογονητική αλλά και συνάμα εκπαιδευτική επίσκεψη, προσφέρεται ο Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου. Εκεί θα δει κανείς συγκεντρωμένη και χαρτογραφημένη τη χλωρίδα της ευρύτερης περιοχής. Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι μια επίσκεψη στο Μουσείο Πλαστήρα όπου υπάρχουν σημαντικά ευρήματα ιστορικής αξίας αλλά και στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου που θα δει κανείς αντικείμενα που αφορούν τον τρύγο και το κρασί γενικότερα. Αναφορά πρέπει να γίνει και στο θρησκευτικό πλούτο που προσφέρουν τα πολλά μοναστήρια, βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου, καθώς και οι εορταστικές εκδηλώσεις όπως οι τσιγαρίδες την περίοδο των Χριστουγέννων και πολλές άλλες που δίνουν την ευκαιρία συνάντησης και επικοινωνίας μεταξύ των ντόπιων και επισκεπτών. Ανάμεσα σε αυτά είναι ο Ι.Ν. του Αγίου Παντελεήμονα στην Πεζούλα, η Ι.Μ. Παναγίας Πελεκητής που είναι λαξεμένη σε βράχο και η Ι.Μ. Κορώνης.
* Ο Γιώργος Καραντώνης είναι βοτανολόγος καλλιεργητής, μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέων Νεοχωρίου και διαχειριστής του Βοτανικού Κήπου Νεοχωρίου.
Ένα σχόλιο στο “Οροπέδιο της Νεβρόπολης: από την εύφορη πεδιάδα στην τεχνητή λίμνη.”
Τα σχόλια είναι κλειστά.