Εάν καλούμασταν να οπτικοποιήσουμε τον εορτασμό μίας παγκόσμιας ημέρας για το τάδε ή το δείνα θέμα, μάλλον θα φανταζόμασταν φωτεινά γκαλά της αστικής τάξης με τον συγχρωτισμό ανθρώπων που συνήθως ελάχιστη σχέση έχουν με αυτό για το οποίο έχουν μαζευτεί. Θα συμπεριλαμβάναμε και τις ανακοινώσεις διαφόρων διεθνών φόρουμ ή οργανισμών με βαρύγδουπους τίτλους και μηδενική ουσία, ανακοινώσεις γεμάτες φληναφήματα που σκοπό έχουν να χτίσουν ένα προφίλ ευαισθησίας και προβληματισμού για τον κόσμο των αφεντικών, ο οποίος ωστόσο αναπαράγεται “απροβλημάτιστος”, σε μία γυάλα που προσπαθεί να κρατήσει μακρυά του τις ταξικές κόντρες. Καθώς, λοιπόν, ο ΟΗΕ καθιέρωνε το 2003 την Διεθνή Ημέρα του Βουνού για να υποδηλώσει τις περιβαλλοντικές του ευαισθησίες μάλλον περισσότερη ανιδιοτέλεια θα συναντούσαμε σε εκείνους τους πιτσιρικάδες και σε εκείνες τις πιτσιρίκες διαφόρων κολεγίων της Αμερικής τα οποία πολύ νωρίτερα, τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, καθιέρωναν μία ημέρα τον χρόνο ως Ημέρα του Βουνού, δηλαδή ημέρα εκδρομής, περπατήματος και γνωριμίας μαζί του.
Οι διεθνείς ημέρες του βουνού επενδύονται κάθε χρόνο και με την ανάδειξη μίας θεματολογίας. Την πρώτη χρονιά εορτασμού σκοπός ήταν η ανάδειξη των βουνών ως πηγής γλυκού νερού. Το 2006 το θέμα ήταν η διαχείριση της βιοποικιλότητας των βουνών για καλύτερες ζωές, το 2010 οι μειονότητες και οι αυτόχθονοι πληθυσμοί που ζουν στα βουνά και πάει λέγοντας. Το 2020 το θέμα ήταν η προστασία της ορεινής βιοποικιλότητας και επειδή ο ΟΗΕ φαίνεται ότι εκείνη την χρονιά διευθέτησε όλα τα σχετικά θέματα προστασίας των ορεινών οικοσυστημάτων, τις επόμενες δύο χρονιές τις αφιέρωσε στον βιώσιμο ορεινό τουρισμό και στον ρόλο των γυναικών για την καταπολέμηση της φτώχειας και την ανάπτυξη των ορεινών οικονομιών. Για να επανέλθει φέτος στην “αποκατάσταση των ορεινών οικοσυστημάτων”, μία έμμεση αναφορά στην αποτυχία της “διαχείρισης” και της “προστασίας” τους όπως είχε θέσει σε προηγούμενες χρονιές.
Διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας
Όσο οι διεθνείς οργανισμοί παλεύουν με τα κούφια λόγια των διακηρύξεών τους σε αυτή τη γωνιά της Μεσογείου καμπόσοι άνθρωποι οργανώνονται και παλεύουν στο εδώ και στο τώρα για την υπεράσπιση της φύσης, της βιοποικιλότητας, των ορεινών περιοχών, για την ίδια τους τη ζωή. Αυτοί οι άνθρωποι, μέσα από τις πρωτοβουλίες, τις συλλογικότητες και τους συλλόγους που έχουν στήσει το απόγευμα της Δευτέρας 11 Δεκέμβρη δίνουν ραντεβού στο κέντρο της Αθήνας, στην πλατεία Μοναστηρακίου, στις 7 μ.μ., για να διαδηλώσουν αυτά για τα οποία αγωνίζονται όλα αυτά τα χρόνια. Το είχαν πράξει ξανά με επιτυχία πριν από τέσσερα χρόνια (το 2019), στην πρώτη μαζική παρουσία στην πρωτεύουσα ενός κινήματος που τότε είχε αρχίσει να συγκροτείται σε επίπεδο περιφέρειας απέναντι στην μετατροπή των βουνών και των δασών σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
“Δεν έχει τελειωμό η λεηλασία της φύσης από τα ενεργειακά έργα που αδειοδοτούνται στις βουνοκορφές, τα νησιά, τα ποτάμια και τους κάμπους σε όλη την χώρα. Δεν έχουν τελειωμό η καταστολή και οι διώξεις όσων υπερασπίζονται τα δάση, τις θάλασσες και τις πλαγιές που απειλούνται από βιομηχανικές αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, εξορύξεις υδρογονανθράκων και ορυχεία μετάλλων που εξυπηρετούν μόνο τα κέρδη των μεγάλων ενεργειακών και εργολαβικών εταιρειών”, αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο συντονισμός συλλογικοτήτων και πρωτοβουλιών για την υπεράσπιση των βουνών που πήρε την πρωτοβουλία να οργανώσει το σχετικό κάλεσμα. “Είναι ανάγκη όλων μας αυτή την οργή να την εκφράσουμε σε κάθε τόπο, κάθε πόλη, κάθε χωριό και κάθε δήμο και ως ομάδες που υπερασπιζόμαστε τη φύση, τη γη, τη ζωή και την ελευθερία να ενώσουμε τις φωνές μας δίνοντας ηχηρά το μήνυμα της αντίστασης”, συνεχίζει στην ανακοίνωσή του.
Διάφορες συλλογικότητες και ορειβατικοί σύλλογοι με ανακοινώσεις τους καλούν είτε στη διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας, είτε σε πεζοπορίες διαμαρτυρίας στην περιφέρεια. Μεταξύ αυτών και η Επιτροπή Αγώνα Αγραφιωτών η οποία δίνει ραντεβού με τους Αγραφιώτες και τις Αγραφιώτισσες που ζουν στην Αθήνα μπροστά στην εκκλησία της Παντάνασσας επί της Ερμού, στην πλατεία Μοναστηρακίου.
“Ο αγώνας για την προστασία των Αγράφων φέρνει αποτέλεσμα αλλά βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή”, αναφέρει στην σχετική ανακοίνωσή της. “Μια περιοχή παρατημένη από την Πολιτεία για δεκαετίες στην ερήμωση. Ένας τόπος ιστορικός με τη μνήμη να χάνεται στις δασωμένες πλαγιές. Το τοπίο ιδιαίτερα όμορφο βρίσκεται στις συμπληγάδες της ισοπέδωσης των βουνών από αιολικές εγκαταστάσεις, της ακύρωσης των ποταμιών και των ρεμάτων από υδροηλεκτρικά εργοστάσια, σε ένα νεφελώδες αφήγημα τουριστικής ανάπτυξης, επιχειρώντας τον κατακερματισμό του ενιαίου αγραφιώτικου χώρου σε “οικονομικές ζώνες”. Η ιστορική και πολιτισμική ταυτότητα και η προστασία του ιδιαίτερου τόπου, στην καρδιά της χώρας, δεν λαμβάνει τη μέριμνα που θα άρμοζε για να μην ερημώσει, για να μην καταστραφεί, για να μην αλλοιωθεί.
Όμως, τα Άγραφα βιώνουν μία νέα, πρωτοφανή επίθεση καθώς οι υπάρχουσες αιτήσεις αδειοδότησης «προχωράνε» και νέες τροποποιημένες αιτήσεις κατατίθενται. Στην περιοχή Αργιθέας και Λίμνης Πλαστήρα απειλούνται άμεσα βουνοκορφές όπως η Καζάρμα, ή η ψηλότερη κορυφή των Αγράφων, η Καράβα. Η περιοχή μεταξύ της Καρδίτσας, της Ευρυτανίας και της Φθιώτιδας απειλείται να μετατραπεί σε αιολική βιομηχανική ζώνη, από τη Βράχα και το Φουρνά Ευρυτανίας έως τον Ίταμο και τη Μολόχα Καρδίτσας. Παράλληλα, στα δυτικά Άγραφα, το νέο “κόλπο” των πλωτών φωτοβολταϊκών απειλεί τη λίμνη Κρεμαστών.
Η πρωτοφανής επίθεση βρίσκει ισχυρές αντιστάσεις. Πεζοπορίες στα βουνά (στη Βράχα, στην Καζάρμα, στη Βουλγάρα), κινητοποιήσεις, δικαστικές προσφυγές, συναντήσεις και ενημερώσεις πολιτιστικών και άλλων θεσμικών φορέων αποτελούν τα γνωρίσματα ενός διαρκούς πολυεπίπεδου αγώνα. Αν ο αγώνας υποστηριχτεί και ενισχυθεί άμεσα και στο μέλλον, θα ακυρώσει, ίσως, οριστικά, τα συγκεκριμένα σχέδια καταστροφής των Αγράφων. Τώρα χρειάζεται η ενδυνάμωση του αγώνα, η έκφρασή του σε κάθε χωριό και από κάθε κίνηση πολιτών ή πολιτιστικό σύλλογο που συνδέεται με τα Άγραφα.
Τα βουνά μας, δεν έχουν άλλους. Εμάς έχουν. Λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα”.