«Πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.» έγραψε κάποτε ο Οδυσσέας Ελύτης για τα βουνά της χώρας μας. «Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω.». Έρχονταν στο νου μου οι στίχοι αυτοί σαν ανέβαινα προς μια κορυφή των Αγράφων. Κοιτούσα γύρω μου, ξερά από τον ήλιο χορτάρια και δέντρα πουθενά. Έλατα δεν φυτρώνουν τόσο ψηλά. Έφερνε ο αέρας στα αυτιά μας τον ήχο από τις κουδούνες των αγελάδων που έβοσκαν σε μια πλαγιά. Πιο πέρα οι στέρνες να γεμίζουν νερό και να φαντάζομαι εποχές αλλοτινές, όταν εδώ -χρόνια πριν- διέμεναν σε καλύβες οι κτηνοτρόφοι όλο το καλοκαίρι.
Κεντρική φωτό / Μαρία-Αργυρώ Πελαγίδου. Το αιολικό εργοστάσιο στον Τύμπανο όπως φαίνεται από την περιοχή Κονάκια της Βατσουνιάς.
Συνεχίζαμε να ανεβαίνουμε προς την κορυφή και το πεδίο ορατότητάς μας όλο και μεγάλωνε. Απλώνονταν στα πόδια μας χωριά μικρά, άλλασκαρφαλωμένα σε γκρεμούς και σε πλαγιές, άλλα αγκαλιασμένα με τους πρόποδες των βουνών, και κάτω στον κάμπο πόλεις αχνοφαίνονταν. Ο αέρας δυνάμωνε καθώς πλησιάζαμε στην κορυφή. Αυτό που νιώθαμε ήταν εξωπραγματικό, κάτι μαγικό. Σε αυτό το συναίσθημα εθίζονται οι πεζοπόροι και οι ορειβάτες, στο αίσθημα της απόλυτης ελευθερίας και του ανήκειν.Οι άνθρωποι ως όντα κοινωνικά έχουμε ανάγκη να ανήκουμε κάπου, σε κάποια κοινωνική ομάδα, αλλά στην πραγματικότητα, το μόνο μέρος στο οποίο ανήκουμε είναι η φύση.
Φωτό / Μαρία-Αργυρώ Πελαγίδου. Από αριστερά, άποψη του Τυμπάνου πριν τα έργα. Στη μέση φωτογραφία με το αιολικό εργοστάσιο και στα δεξιά το ίσιωμα του βουνού για την βάση της ανεμογεννήτριας.
Άλλοτε το μέρος εκείνο, τα καλοκαίρια, έσφυζε από ζωή κι εμείς γευτήκαμε μονάχα το κλίμα που βαραίνει τα βουνά. Είναι γεμάτα ιστορίες και αναμνήσεις, που έχουμε ακούσει, που θέλουμε να ακούσουμε και άλλες που δεν θα ακούσουμε ποτέ. Είναι οι ρίζες μας, αυτές που μας κρατάνε στα βουνά και στις κορυφές τους, αλλά ιδιωτικά συμφέροντα θέλουν να τις ξεριζώσουν.
Ωραία που ήτανε εκεί ψηλά στα βουνά. Κορφές καραφλές και απέραντα ελατόδασα. «Αυτό το τοπίο δεν θα το ξαναδείς.» μου είπε ο φίλος μου μόλις κάτσαμε να αγναντέψουμε, λίγο πριν την κορυφή. Ένα μέρος απόκοσμο που απειλείται από ανεμογεννήτριες. Ένα μέρος άγραφο, άσπιλο, απάτητο, απόκοσμο, κι όμως εγγύτερο στον πολιτισμό και στην κουλτούρα μας από ότι οι πόλεις. Ένα μέρος που απειλείται άμεσα με καταστροφή. Πάνω από τα ελατόδασα και γύρω από τις στέρνες, λίγο πιο χαμηλά από τις κορυφές, επιλέχθηκε ένα άλλοτε βοσκοτόπι να μετατραπεί σε αιολικό σταθμό. Εκεί που η μνήμη καίει άκαυτη βάτος, θα παράγεται πλέον ρεύμα.
Μα, τι αξία έχει η πολιτιστική κληρονομιά μας και η ιστορία μας μπροστά στον πλουτισμό ξένων; Ξέρουνε οι ιθύνοντες ότι τον Ιούνιο βγαίνει το τσάι και το χαμομήλι στο βουνό; Ξέρουνε ότι ο αμάραντος, που φυτρώνει στα πιο ψηλά υψόμετρα, άμα κοπεί δεν μαραίνεται; Ξέρουνε ότι τα αστέρια δεν μετριούνται; Ξέρουνε για τους κτηνοτροφικούς νομαδικούς λαούς της Ελλάδας και των Βαλκανίων και πως τα καλοκαίρια μετέφεραν τα ζώα τους από τις ζεστές πεδιάδες στα ψηλά βουνά; Ξέρουνε για τους αντάρτες που κρύβονταν και πολεμούσαν στα βουνά; Ξέρουνε ότι στα χώματα εκείνα μια φορά χύθηκε τόσο αίμα για να είμαστε εμείς ελεύθεροι;
Τα Άγραφα δεν θα παραμείνουν για πολύ καιρό άγραφα. Σε λίγο, στον χάρτη θα εμφανίζεται ολόκληρο αιολικό πάρκο, και η άυλη πολιτιστική κληρονομιά που φέρουν αυτά τα βουνά δεν θα αποτυπώνεται σε καμία φωτογραφία.
Ήταν Άγραφα τα βουνά της Καρδίτσας και τυχεροί όσοι τα έζησαν.