Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η απόφαση για την ένταξη ενός ελάχιστου κομματιού των Αγράφων στο πρόγραμμα “Απάτητα βουνά”. Δεν ήταν μία ξαφνική είδηση. Τον χειμώνα που μας πέρασε ο τοπικός τύπος της Ευρυτανίας, έχοντας προφανώς τις κατάλληλες προσβάσεις στα παρασκήνια της πολιτικής εξουσίας, φρόντιζε στην αρθρογραφία του να κρατάει “ζεστό” το συγκεκριμένο θέμα. Και στα μέσα του καλοκαιριού, στο σαρακατσάνικο αντάμωμα που έγινε στο Περτούλι, ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Αμυράς ανακοίνωνε ανεπίσημα, σε έναν διευρυμένο κύκλο φορέων της περιοχής, την (και προεκλογική προφανώς) απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στη συγκεκριμένη ρύθμιση. Χαρά που έκαναν οι τοπικοί πολιτευτές, οι δήμαρχοι και διάφοροι άλλοι θεσμικοί φορείς! Άρχισαν αμέσως να μιλάνε αριστερά και δεξιά για τη μεγάλη νίκη. Και η κοροϊδία να πάει σύννεφο…
Οι Περιοχές Άνευ Δρόμων
Το πρόγραμμα “Απάτητα βουνά” ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2021 από τον πρωθυπουργό στην Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26), στην Γλασκώβη. Ήταν ένας ευφάνταστος και παραπλανητικός τίτλος ο οποίος επιδίωκε καταρχάς να αφομοιώσει σημειολογικά τους τοπικούς αγώνες οι οποίοι στο λόγο τους χρησιμοποιούν τον όρο “απάτητα” αναφερόμενοι στα βουνά που κινδυνεύουν. Παραπλανητικός, γιατί στην πραγματικότητα οι περιοχές οι οποίες έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αποτελούν ένα ελάχιστο μέρος της συνολικής τους έκτασης, εκεί όπου δεν υπάρχει το διακύβευμα κάποιων επενδυτικών σχεδίων.
Η επιστημονική τεκμηρίωση της κυβερνητικής νομοθετικής πρωτοβουλίας στηρίχθηκε στο πρόγραμμα ROADLESS, που ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο, “έτρεξε” από το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας του πανεπιστημίου των Ιωαννίνων, με επιστημονική υπεύθυνη την Β. Κατή, και αφορά την χαρτογράφηση των Περιοχών Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ). Ως Περιοχές Άνευ Δρόμων ορίζονται εκείνες οι οποίες έχουν έκταση πάνω από 1 τ.χλμ. και απέχουν περισσότερο από 1 χλμ. από τον κοντινότερο δρόμο. “Οι δρόμοι θεωρούνται η επιτομή της αρνητικής ανθρωπογενούς παρέμβασης στη φύση και θεωρούνται ίσως η χειρότερη απειλή για τη βιοποικιλότητα παγκοσμίως όταν εισέρχονται σε άγρια φυσικά οικοσυστήματα, καθώς έπεται μια αλληλουχία καταστροφικών ανθρωπογενών δράσεων“, γράφει η Β. Κατή. “Η αύξηση του κατακερματισμού των οικοσυστημάτων, η επιτάχυνση της αποψίλωσης των δασών, η διάβρωση του εδάφους, η χημική ρύπανση των εσωτερικών υδάτων, η ηχητική ρύπανση, η αλλαγή του μικροκλίματος, η θνησιμότητα ειδών της άγριας πανίδας λόγω προσκρούσεων με διερχόμενα οχήματα, η αλλαγή συμπεριφοράς τους και η εμφάνιση προτύπων αποφυγής των δρόμων, η γενετική απομόνωση ειδών, η ταχύτερη εξάπλωση ασθενειών, παρασίτων, και χωροκατακτητικών ξενικών ειδών”, είναι ορισμένες από τις επιπτώσεις τους.
Έχοντας λοιπόν όλα αυτά υπόψιν η επιστημονική ομάδα κατέγραψε και ομαδοποίησε τις ΠΑΔ σε τέσσερις κατηγορίες: Στις “πολύ μεγάλες περιοχές” (άνω των 50 τ.χλμ.) – εδώ εντάσσονται 7 κατά βάση ορεινές περιοχές-, στις “μεγάλες περιοχές” (10-50 τ.χλμ.) – κατεγράφησαν 44 τέτοιες-, στις “μικρές περιοχές” (1-10 τ.χλμ.) – καταγράφησαν 396 τέτοιες -, και στα “πολύ μικρά νησιά” (λιγότερο του 1 τ.χλμ.) – κατεγράφησαν 3.456 νησιά με αρκετά από αυτά να είναι ακατοίκητα ή βραχονησίδες.
Στις περιοχές που εντάσσονται στο πρόγραμμα “Απάτητα βουνά” απαγορεύεται η διάνοιξη νέων δρόμων, η επέκταση των ήδη υπάρχοντων, καθώς και οποιαδήποτε άλλη τεχνική παρέμβαση ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. Οι έξι πρώτες περιοχές που εντάσσονται αφορούν μέρος από τα Λευκά Όρη στην Κρήτη, τη Τύμφη, τον Σμόλικα και το Χατζή στην Πίνδο, τον Ταΰγετο στην Πελοπόννησο και ολόκληρο το Σάος στην Σαμοθράκη. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ανακοινώθηκε η ένταξη ενός ελάχιστου μέρους των νοτιοδυτικών Αγράφων, ενώ τον Σεπτέμβρη ο υπουργός Γ. Αμυράς ανακοίνωσε την πρόθεση ένταξης άλλων έξι περιοχών.
Όταν μας έδειχναν το φεγγάρι αλλά κοιτούσαμε το δάχτυλο
Η έρευνα του πανεπιστημίου των Ιωαννίνων που τεκμηριώνει επιστημονικά τις κρατικές νομοθετικές πρωτοβουλίες έχει σα μέτρο αξιολόγησης και χαρτογράφησης τον κατακερματισμό του φυσικού περιβάλλοντος από δρόμους. Και μόνο. “Οι ΠΑΔ δεν συνδέονται αιτιακά με τις ΑΠΕ – δεν αποτελεί προφανώς πρόταση του Εργαστηρίου μας ο αποκλεισμός μόνο των ΠΑΔ από επενδύσεις ΑΠΕ, αλλά επιπλέον και όλου του δικτύου Natura 2000, και όλων των φυσικών τοπίων χαμηλού βαθμού κατακερματισμού”, γράφει η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος Β. Κατή το καλοκαίρι που μας πέρασε. Ως εκ τούτου, οι τοπικοί αγώνες ενάντια στην κατασκευή αιολικών εργοστασίων στα βουνά μπορεί να “τρέχουν” όλα αυτά τα χρόνια παράλληλα με τη συγκεκριμένη πολύ σημαντική έρευνα, ωστόσο είναι ελάχιστα τα σημεία που αυτή τέμνεται με το επίδικο της υπεράσπισης των βουνών και των νερών από την επέλαση της πράσινης βιομηχανίας. Και κάτι τέτοιο έγινε και στην περίπτωση των Αγράφων.
Στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας (Απρίλιος 2022), λίγο καιρό μετά την ανακοίνωση των “Απάτητων βουνών” και τον ενθουσιασμό που είχε σκορπίσει, παραμέναμε προσγειωμένοι και θέταμε το ζήτημα με τον εξής τρόπο: “Η χρήση ενός νέου «ορόσημου», αυτού των περιοχών άνευ δρόμων, ως κριτήριο προστασίας υποβαθμίζει σε δευτερεύουσα την πολύ σημαντική συζήτηση για την κατάτμηση των ζωνών προστασίας του δικτύου Natura και τη δυνατότητα για επενδύσεις μέσα σε αυτές (σ.σ. εκείνες τις ημέρες είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ένα ακόμα περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, με “διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος”). Τους τελευταίους δύο μήνες συζητάμε όλοι και όλες για τα «απάτητα βουνά», ενώ οι αιτήσεις για αιολικά εργοστάσια σε οικοσυστήματα και βουνοκορφές ενταγμένες στο δίκτυο είναι συνεχής. Η στρατηγική της Ε.Ε. για την βιοποικιλότητα προβλέπει μέχρι το 2030 την επέκταση του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών στο 30% της επικράτειας (με τον στόχο η ζώνη «αυστηρής προστασίας» να φτάνει στο 10%). Δεν αναφέρεται σε επιμέρους νομοθετικές πρωτοβουλίες με ευφάνταστους τίτλους όπως αυτή που παρουσιάστηκε πρόσφατα”.
ΔΥΤΙΚΑ ΑΓΡΑΦΑ, ΦΤΕΡΗ (2.127), ΛΟΥΤΣΙ (2.045) ΚΑΙ ΛΙΑΚΟΥΡΑ ( 2.040), ΦΩΤΟ / ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ
Η ανακοίνωση για τα Άγραφα
Τα Άγραφα καταρχήν δεν είναι ένα βουνό. Είναι ένα σύνολο από πολλά και διαφορετικά βουνά. Έχουν έκταση 2.664 τ. χλμ.. Από αυτά τα 390 τ. χλμ. είναι ενταγμένα στην ζώνη προστασίας Natura 2000. Η ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος αναφέρεται σε δύο κομμάτια ΠΑΔ των νοτιοδυτικών Αγράφων, που έχουν έκταση μόλις 94 τ. χλμ.! Δηλαδή, εάν θέλουμε να το αποτυπώσουμε και σε ποσοστό, το 3,76% του συνόλου των Αγράφων! Με λίγα λόγια, οι γενικόλογες αναφορές περί Αγράφων που γίνονται απάτητα αποτελούν όχι μόνο μια κοροϊδία αλλά ένα εσκεμμένο επικοινωνιακό ψέμα. Ένα ψέμα που μεταξύ άλλων “βγάζει στην σέντρα” για μια ακόμη φορά την υποτιθέμενη κοινή συστράτευση των τοπικών δημάρχων στον αγώνα ενάντια στην αιολική βιομηχανία. Ο δήμαρχος Αγράφων Α. Καρδαμπίκης, στην διοικητική περιφέρεια του οποίου υπάγεται η περιοχή που εντάχθηκε στο πρόγραμμα, διεκδικεί την πολιτική υπεραξία: “Έτσι λοιπόν μέσα από περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις, δημιουργείται μία ασπίδα προστασίας για τις παρθένες ορεινές περιοχές των Αγράφων και τη βιοποικιλότητα τους μιας και εντάσσονται από σήμερα και επίσημα στα “Απάτητα βουνά” που βρίσκονται στην καρδιά της ορεινής Ελλάδας. ‘Ετσι και τα βουνά των Αγράφων, γίνονται μέλος αυτής της μοναδικής οικογένειας. Δεν μπορούμε παρά να είμαστε πολύ περήφανοι για αυτό αφού έτσι προστατεύονται από οποιαδήποτε αυθαίρετη κίνηση εκμετάλλευσης και μπαίνει σε αυτό το ειδικό καθεστώς προστασίας, η μοναδική βιοποικιλότητα των Αγράφων”, γράφει σε ανακοίνωσή του τον Σεπτέμβριο. Λίγο βορειότερα, στον Τύμπανο της Αργιθέας, η πρώτη ανεμογεννήτρια έχει ήδη εγκατασταθεί και ο δήμαρχος μιλάει για απάτητα βουνά. Ίσως να έπαθε και αυτός τη γνωστή νόσο της… εθελοτυφλίας που είχε πάθει νωρίτερα και ένας άλλος συνάδελφός του, ο δήμαρχος Μουζακίου Θ. Στάθης, ο οποίος μας έλεγε ότι ο Τύμπανος δεν είναι Άγραφα, ότι είναι κάτι άλλο, και αυτός είχε υπογράψει την εναντίωσή του για τα αιολικά στα Άγραφα.
Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι απέναντι σε γελοίους υπουργούς, εθελοτυφλούντες δημαρχαίους και τοπικούς κλακαδόρους. Τα νοτιοδυτικά Άγραφα είναι απάτητα μέχρι σήμερα γιατί τα έχει κρατήσει ως τέτοια η ίδια η γεωμορφολογία τους. Όποιος έχει περπατήσει το Ντεληδήμι, την Λιάκουρα, το Σαλαγιάννη, μπορεί εύκολα να καταλάβει ότι στις σκληροτράχηλες πλαγιές τους, με τις πόσες μοίρες απότομων υψομετρικών τους, όχι δρόμος για αιολικό εργοστάσιο δεν μπορεί να ανοιχθεί αλλά μουλάρι είναι δύσκολο να τις ανέβει. Δεν περίμεναν κανένα κυβερνητικό πρόγραμμα για να τα ορίσει ως απάτητα. Είναι κορυφές που ούτως ή άλλως είναι εκτός των σχεδίων των αιολικών επενδυτών γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους.
Αντιδράσεις
Ο τρόπος που παρουσιάστηκε η ένταξη ενός ελάχιστου κομματιού των Αγράφων στα “Απάτητα βουνά”, σε μία χρονική συγκυρία όπου είχε ξεκινήσει ήδη η μεταφορά εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών στον Τύμπανο της Αργιθέας, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, αγανάκτηση και ειρωνικά σχόλια ακόμα και σε αυτούς που δεν μπορείς να τους χαρακτηρίσεις “στρατευμένους”, όπως κάποιοι αρέσκονται να χαρακτηρίζουν για να βγάζουν την ουρά τους απ’ έξω. Η τοπική εφημερίδα της Καρδίτσας “Νέος Αγών” της 30ης Ιουλίου κυκλοφόρησε με τίτλο “Παραμένουν… καταπατημένα τα Άγραφα” χαρακτηρίζοντας τουλάχιστον λειψή την απόφαση του υπουργείου. Σε “Απάτητα Άγραφα αλλά μόνο του… Δήμου Αγράφων!” αναφέρεται το κεντρικό άρθρο της δημοσιογραφικής ιστοσελίδας karditsalive.net.
Το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων με ανακοίνωσή του ζητά να “σταματήσει η κοροϊδία”. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι “στα Άγραφα από την δεκαετία του ΄80 και με χρηματοδοτήσεις από την τότε Ε.Ο.Κ. (Ευρωπαϊκή Ένωση) αλλά και του Ελληνικού Δημοσίου έχουν σπαταληθεί τεράστια ποσά σε ημέτερους εργολάβους των κυβερνήσεων για διανοίξεις εκατοντάδων χιλιομέτρων δασικών δρόμων που υποτίθεται θα έφερναν την ανάπτυξη. Τελικά από τους δρόμους αυτούς έφυγαν και οι τελευταίοι των κατοίκων. Πολλοί δρόμοι έχουν εγκαταλειφθεί και η φύση, λόγω και του μικρού τους πλάτους έως 3 μ., προσπαθεί μάταια να τους αφομοιώσει, αλλά το τοπίο έχει ήδη κατακερματισθεί, οπότε το επιστημονικό εργαλείο των Π.Α.Δ. δεν μπορεί να έχει καμία χρησιμότητα για την προστασία των Αγράφων και σε άλλη βάση πρέπει να αναζητηθεί η προστασία του.
Καταλαβαίνει πλέον κανείς ότι το όλο εγχείρημα «Άγραφα απάτητα βουνά» είναι μια κοροϊδία, ένα κενό γράμμα, οι δυσπρόσιτες περιοχές αυτές που εντάχθηκαν στην Υ.Α. προστατεύονταν ήδη από την φύση τους και δεν έχουν ανάγκη την οποιαδήποτε κυβερνητική προστασία και δεν έχουν δε καμία άδεια αιολικού για να ακυρωθεί.
Σε ότι μας αφορά, δεν μασάμε τις «κυβερνητικές καραμέλες» δε περιμένουμε να μας χαριστεί τίποτε, δεν εγκαταλείπουμε και συνεχίζουμε τον αγώνα μας μαζί με όλους φίλους τους φίλους των Αγράφων και των βουνών, για Άγραφα, πάντα απάτητα και ανέγγιχτα, από την πρώτη μέχρι την τελευταία σπιθαμή τους”.
Τελικά, ύστερα από σχεδόν τρεις μήνες, έχουν μείνει να μοιράζουν κοροϊδία αριστερά και δεξιά μόνο ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γ. Αμυράς και ο δήμαρχος Αγράφων Α. Καρδαμπίκης.
Ένα brand name και καμία προστασία
Τα “Απάτητα βουνά” είναι ένα καλό brand name το οποίο προσπαθεί να απαντήσει στους αγώνες που βρίσκονται σε εξέλιξη ενάντια στην εγκατάσταση εκατοντάδων εργοστασίων παραγωγής ενέργειας σε βουνά και σε ποτάμια. Τα Άγραφα, ως ένα τοπόσημο αυτών των αγώνων, τα οποία τα τελευταία τρία χρόνια έχουν καταφέρει να συσπειρώσουν χιλιάδες κόσμου απ’ όλη την επικράτεια, να τα επισκεπτούν και να μιλήσουν για τη σωτηρία τους, πρέπει να φιγουράρουν στους τίτλους των ειδήσεων ως μία υπόθεση που το κράτος είναι αυτό που έδωσε τη λύση και την “έκλεισε”. Στην πραγματικότητα ωστόσο τα μέτωπα παραμένουν ανοιχτά και κρίσιμα περισσότερο από ποτέ. Δεν είναι μόνο η αποκαρδιωτική εικόνα του Τυμπάνου. Είναι οι ανεμομετρικοί ιστοί που ξεπηδούν σε διάφορα σημεία της Καράβα, της υψηλότερης κορυφής των Αγράφων. Είναι η άδεια εγκατάστασης για αιολικό εργοστάσιο στην Καζάρμα. Είναι και που στα ποτάμια της υδρολογικής λεκάνης της λίμνης Πλαστήρα σχεδιάζονται μικρά φράγματα. Έχουμε δρόμο ακόμα μπροστά, και μάλιστα δύσκολο.
Ποιά προστασία; Εδώ έχει επενδύσεις!
Οι τόποι όπου οι επενδυτές σχεδιάζουν νέους κύκλους εργασιών θα παραμείνουν έξω από οποιοδήποτε “πρόγραμμα προστασίας”. Τον Σεπτέμβριο του 2022 ο Γ. Αμυράς ήταν προσκεκλημένος σε μία ημερίδα που διοργάνωσε στην Λάρισα το θεσσαλικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT και η εφημερίδα Ελευθερία με θέμα τις ΑΠΕ. Εκεί ο υπουργός ανακοίνωσε άλλα έξι βουνά που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα, μεταξύ αυτών και ο Κόχυλας στην Σκύρο. Για το αιολικό μεγαπρότζεκτ με 58 ανεμογεννήτριες που σχεδιάζεται στο νησί γράφαμε στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας. Θα καλύψει το 1/5 της έκτασης του νησιού, σχεδιάζεται στον φυσικό βιότοπο για το σκυριανό άλογο και σε μια περιοχή που φιλοξενείται η μεγαλύτερη αποικία μαυροπετρίτη παγκοσμίως, ενός αυστηρά προστατευόμενου είδους γερακιού, ενώ το εργοστάσιο προβλέπεται να παράγει 299,6MW ενέργειας όταν οι ανάγκες του νησιού (ακόμα και τις περιόδους τουριστικής αιχμής) είναι μόλις 6MW! Η αναφορά του υπουργού, λοιπόν, φαίνεται ότι αναστάτωσε τους παπάδες και τους επιχειρηματίες που εμπλέκονται στο συγκεκριμένο έργο. Μόλις δύο ώρες αργότερα από τη δημοσίευση της είδησης στο γνωστό ειδησεογραφικό site energypress που ασχολείται με θέματα ενέργειας, η ιστοσελίδα έκανε update στο άρθρο παρουσιάζοντας ανώνυμους κύκλους του υπουργείου να διευκρινίζουν, παίρνοντας σαν… τυχαίο παράδειγμα τον Κόχυλα, ότι η ύπαρξη αδειοδοτημένων έργων σε κάποια βουνά θα είναι λόγος για να μην ενταχθούν στο πρόγραμμα ή να ενταχθεί ένα άλλο σημείο του βουνού. Και έτσι έζησαν αυτοί καλά και οι μπιζνεσμαν του νησιού ένιωσαν ακόμα καλύτερα. Το τραγικό του συγκεκριμένου θέματος είναι ότι στις αρχές Οκτωβρίου αναρτήθηκαν για δημόσια διαβούλευση στο site του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τις περιοχές Natura 2000 της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, της Θεσσαλίας και της Εύβοιας-Βοιωτίας. Στα αρχεία των ΜΠΕ περιλαμβανόταν και ο χάρτης των προτεινόμενων ζωνοποιήσεων για της περιοχές Natura της Σκύρου. Σε αυτόν, η ανατολική ακτή του Κόχυλα προτείνεται ως ζώνη “απόλυτης προστασίας της φύσης” και το υπόλοιπο τμήμα ως “ζώνη προστασίας της φύσης”. Και στις δύο ζώνες δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση αιολικών εργοστασίων! Αναμένουμε με ενδιαφέρον την εξέλιξη του θέματος.
Τι συμβαίνει στην Φούρκα;
ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΔΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΦΟΥΡΚΑ, ΦΩΤΟ / FACEBOOK, ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΒΟΥΝΑ ΧΩΡΙΣ ΑΙΟΛΙΚΑ
Την ίδια στιγμή, στην ίδια γεωγραφική περιφέρεια των δυτικών Αγράφων, στην θέση “Φούρκα-Γραβάνη”, πάνω από το χωριό Λημέρι Ευρυτανίας, στα τέλη του Σεπτεμβρίου καταγγέλλεται η κοπή εκατοντάδων υπεραιωνόβιων μαλόκεδρων για την διάνοιξη δασικού δρόμου 3 χιλιομέτρων προς το… πουθενά! Η σχετική άδεια χορηγήθηκε τον Ιανουάριο του 2022 από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Παρόλο που στο διαδίκτυο αναρτώνται επώνυμες καταγγελίες τεκμηριωμένες και με φωτογραφικό υλικό από την καταστροφή ο, συνήθως πολυγραφότατος, δήμαρχος Αγράφων τηρεί σιγή. Αντ’ αυτού, ο συνεργάτης του δημάρχου Βαγγέλης Κατσιφός θα είναι αυτός που θα απαντήσει στη σχετική συζήτηση που έχει ανοίξει σε ανάρτηση του Καρδαμπίκη για τα “Απάτητα βουνά” στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook. “Ο νέος δρόμος στη Φούρκα δεν έχει σχέση με ΑΠΕ. Ούτε ιδιαίτερη περιβαλλοντική ζημιά προκαλεί, τα πρανή είναι χαμηλά. Είναι χατήρι…. στον αγώνα που έδωσε ο χωριανός Απ. Μπακογιάννης στη στάνη του πατέρα του, ιδιοκτησίες τους, και ιδιοκτησίες άλλων, θέση Γραβάνι. Δεν υπάρχει δέσμευση για αγροτικές δράσεις, ούτε υποχρέωση. Ούτε πρόκειται να κάνουν ελάχιστη αξιολόγηση των χωραφιών. (Με το δρόμο εκθέτουν άλλους που δεν φταίνε σε τίποτα). Νέος δρόμος μηδέν αγροτικής, παραγωγικής σκοπιμότητας, και παρά τις αντιρρήσεις -άρνηση του Δασαρχείου. Υπάρχουν έγγραφα γι’αυτό”. Τα έγγραφα βέβαια που είναι αναρτημένα στη Διαύγεια επιβεβαιώνουν ακριβώς το αντίθετο, τη θετική γνωμοδότηση του Δασαρχείου Καρπενησίου για το έργο και την μελέτη που έχει κάνει γι’ αυτό η τεχνική υπηρεσία του Δήμου Αγράφων.